Çelik Nedir?
Doğada birçok ve birbirinden fazla element ve bileşikler bulunmaktadır. En çok bilinen elementlerden biri ise demir ile karbon elementleridir.
Bu elementlerin bir araya getirilmesinden oluşan bileşiminden meydana gelen alaşım ise çeliktir.
Her çeliğin içeriği farklıdır bu içerikler çeliğin içinde barındırdığı elementlerin kimyasal bileşimi ve çeliğin iç yapısıdır. Çeliğe farklı oranda maddeler katılabilir ve bir çeliğin kullanıma sunulması için çeşitli işlemlerden geçmesi gereklidir.
Özel kullanım için hazırlanan çeliğin iç yapısı da kontrol edilerek kullanım amacına göre şekillendirilmesi ve yeni özellikler kazandırılması da mümkündür. Günümüzde dünyada çelik, bir eşya ve bir alet yapımında en çok kullanılan maddelerden biridir. Peki, çelik nedir? Dahası çelik türleri nelerdir? İşte merak edilen ayrıntılar!
Çelik Türleri Nelerdir?
Çelik nedir? Türleri nelerdir? Hemen hemen her madde kendi içinde yapısına ve kullanıldığı alanlara göre ayrıldığı gibi çelikler de kendi içlerinde kullanım amaçlarına göre, barındıkları elementlere, iç yapısına göre ve barındırdığı karbon seviyesine göre ayrılırlar.
Karbon seviyesine göre çelikler, düşük karbonlu çelikler, orta karbonlu çelikler, yüksek karbonlu çelikler olarak üçe ayrılmaktadırlar. Bunların yanında çelikler Kullanıldıkları alana ve yapısal özelliklerine göre çelikler, imalat çelikleri, otomat çelikleri, krom çelik, bakır kaplı çelik, pota çeliği alaşımlı çelikler, yay çelikleri, paslanmaz çelikler ve bunlara benzer, ne alanda kullanıldıklarına göre ayrılmaktadırlar.
Çelik Nasıl Üretilir?
Demir ve karbonun bir araya gelmesiyle oluşan bileşiminin meydana getirdiği alaşım olan çeliğin üretimi için ise farklı yollar vardır bunlar çeliğin içinde bulunan elementler ve iç yapısına göre değişirler.
Geçmişte üretimi oldukça zor ve maliyetli olan çelik üretiminde günümüzde teknoloji ve imkanların gelişmesi ile çelik üretiminde yeni yollar ortaya çıkarken eskiden kullanılan yöntemler yavaş yavaş terk edilerek yerini gelişmiş çelik üretim yollarına bıraktı. Günümüzde çelik üretim yollarından bazıları şunlardır:
- Siemens- Martin yöntemi
- Elektrik ark ocağı ile üretim (çelik hurdası girdi hammaddesi olarak kullanılır)
- Oksijen üfleme yöntemi ( entegre demir çelik fabrikalarında yapılır ve en popüler çelik üretim yoludur)
- Bessemer – Thomas yöntemi ( Oksijen üfleme yöntemi bu yöntemin daha geliştirilmiş halidir)
Çeliğin Özellikleri
Çeliklerin günümüzde eşya, alet üretiminde en çok kullanılan maddelerden biri olmasının sebeplerinden biri barındırdığı özelliklerdir. Bu özellikler şunlardır:
- Kimyasal yapısı kaynak işlemleri ile uyumludur.
- Paslanmaz çelikler ısıya dayanıklıdır.
- Şekillendirilmesi kolaydır.
- Demirden daha hafif ve daha serttir.
- Mekanik ve fiziksel özellikler kazandırılması mümkündür.
Bazı çelikleri şekillendirmek için sıcak olması şart değildir yapısına göre bazı çelikler soğuk bir haldeyken de şekillendirilebilmek mümkündür. Çelik nedir? Son derece dayanıklı bir yapı malzemesi olan çelik, geniş kapsamlı bir şekilde kullanım özelliğine sahip olan malzemedir.